Tips voor het verbeteren van de servicepass

Iedere coach kent wel de situatie dat de servicepass onder handen wordt genomen tijdens een training. We bedenken oefeningen en gaan enthousiast aan de slag met onze spelers in de hoop dat maar servicepasses netjes bij de spelverdeler komen. Maar het is goed om eerst even een stapje terug te doen. Waarom willen we dit eigenlijk trainen. En vooral: wát moet er dan precies getraind worden?

De servicepass is een van de belangrijkste onderdelen van volleybal. Zonder een goede serviceontvangst is een vloeiende aanval vrijwel onmogelijk. Een slechte pass dwingt je team tot noodoplossingen, terwijl een goede pass direct zorgt voor controle, ritme en aanvalskracht. Daarom verdient de servicepass structureel aandacht in elke training. In dit artikel lees je praktische tips en oefeningen om de kwaliteit van de serviceontvangst in jouw team te verbeteren.

1. De technische basis: houding, platform en voetenwerk

Uitgangshouding

Een stabiele uitgangshouding is essentieel. De speler staat met de voeten iets uit elkaar, knieën licht gebogen en het gewicht op de voorvoeten. De romp is licht voorover, schouders ontspannen en de armen voor het lichaam. Belangrijk is dat het hoofd stil blijft en de ogen gefocust zijn op de serveerder.

De schouderlijn moet zoveel mogelijk loodrecht staan op de verwachte balbaan. Zo voorkom je dat de speler scheef op de bal speelt en verlies aan controle ontstaat.

Platform (onderarmen)

De onderarmen vormen het platform waarmee de bal wordt gestuurd. De ellebogen blijven dicht bij het lichaam en de armen zijn strak en stabiel. De handen worden in elkaar gevouwen of in een vlakke greep gebracht, afhankelijk van voorkeur en consistentie.

De kracht voor de pass komt niet uit de armen, maar uit de benen. Door vanuit de benen te duwen krijgt de bal een gecontroleerde richting en hoogte. De armen bewegen slechts minimaal op het moment van contact.

Verplaatsing en positie

Goede passers bewegen efficiënt. Kleine correcties worden gemaakt met een shufflebeweging: de voeten schuiven zijwaarts, terwijl de hoogte van het lichaam gelijk blijft. Zo blijft het zicht op de bal constant.

Bij grotere afstanden kan een combinatie van stappen worden gebruikt, maar het is belangrijk dat de speler stopt vóór het moment van passen. Eerst verplaatsen, dan stabiliseren, vervolgens passen. Dat zorgt voor controle en rust in de uitvoering.

Anticipatie

Een sterke servicepass begint met lezen en anticiperen. Spelers moeten leren de serveerder te observeren: waar staat hij, welke richting wijst de schouder, en wat is zijn aanloopsnelheid? Door deze signalen te herkennen, kunnen spelers eerder bewegen en beter in positie komen.

Meer weten over de technische basis? Kijk dan eens bij het onderdeel passen in Scope.

2. Oefeningen voor een sterkere servicepass

VolleybalXL heeft veel oefeningen die gericht zijn op het verbeteren van de pass. Hieronder staan een aantal voorbeelden van oefeningen die je kunt doen met je team.

Jeugd, Senioren

Over on one

Bekijk oefening

Jeugd, Senioren

Run, Forrest, Run!

Bekijk oefening

Jeugd, Senioren

Verrassing

Bekijk oefening

Jeugd, Senioren

Drie kleine kleuters

Bekijk oefening

Bekijk alle oefeningen Bekijk de mogelijkheden

Basisvorm voor techniek en controle

Laat spelers in tweetallen of kleine groepjes werken aan de technische uitvoering van de pass. De nadruk ligt op een stabiele houding, een strak platform en gecontroleerd balcontact. Gebruik eenvoudige onderhandse service of aangooi om de focus op techniek te houden.

Variatiemogelijkheden:

• Verander de afstand of richting van de bal om het aanpassingsvermogen te trainen.
• Varieer in tempo of hoogte van de aanvoer.
• Voeg later echte services toe wanneer de techniek stabiel is.

Pass onder druk en in samenwerking

Werk met meerdere groepen waarin spelers elkaar afwisselen in rollen, zoals serveerder, passer en vanger of setter. Zo ervaren spelers verschillende perspectieven van het spel. Deze vorm is ideaal om ritme, samenwerking en concentratie te trainen.

Coachtips:

• Geef gerichte feedback op houding en timing.
• Varieer in serveersnelheid, richting en type service.
• Gebruik visuele doelen of zones in het veld om precisie te stimuleren.

Wedstrijdgerichte trainingsvorm

Gebruik spelsituaties waarin de servicepass direct invloed heeft op de rally of de score. Door te trainen in een wedstrijdachtige setting leren spelers omgaan met spanning en tijdsdruk, terwijl de techniek behouden blijft. Dit is een uitstekende manier om technische training te koppelen aan spelinzicht.

Doel: combineer techniek, communicatie en wedstrijdritme in één oefenvorm. Zo leren spelers hun passvaardigheden toepassen onder realistische omstandigheden.

3. Belangrijke aandachtspunten tijdens training

Begin eenvoudig

Start met gecontroleerde, langzame services. Hierdoor kunnen spelers zich concentreren op techniek en houding. Naarmate de pass stabieler wordt, kan de snelheid en variatie van de service worden verhoogd.

Gebruik video en feedback

Laat spelers zichzelf terugkijken. Kleine foutjes in houding of armpositie worden vaak pas zichtbaar op beeld. Een korte videoanalyse kan het bewustzijn en de zelfcorrectie sterk verbeteren.

Train op consistentie

Een goede passer blinkt niet uit door een paar perfecte passes, maar door stabiliteit. Richt de training dus op herhaling en reproduceerbaarheid, niet op spectaculaire ballen.

Bouw de moeilijkheid op

Voeg geleidelijk extra prikkels toe: jump serves, floaters, variatie in richting of snel opeenvolgende services. Zo leren spelers om hun techniek te behouden onder druk.

Werk met routines

Leer spelers een vaste mentale routine aan vóór de service. Denk aan diep ademhalen, de focus richten op de serveerder en actief klaarstaan. Een herkenbare routine helpt om rust te bewaren en fouten te voorkomen.

4. Structuur voor coaches: zo bouw je een training op

Technisch blok

Begin met 10 tot 15 minuten gericht op houding en platform. Lage intensiteit, veel herhaling en correctie.

Toepassingsblok

Voeg vervolgens oefenvormen toe waarin de servicepass gecombineerd wordt met een aanval of rally. Hierdoor leren spelers passen onder realistische omstandigheden.

Variatie en spelvorm

Sluit af met een spelsituatie waarin de servicepass direct invloed heeft op de score. Denk aan korte wedstrijden of rotatievormen waarbij de nadruk blijft liggen op passkwaliteit.

Reflectie

Bespreek na afloop de voortgang met de spelers. Wat ging goed, waar is verbetering mogelijk, en hoe voelde de uitvoering? Door spelers te betrekken bij de evaluatie vergroot je hun betrokkenheid en leervermogen.

Het belang van de servicepass

De servicepass vormt het hart van elk aanvalssysteem. Wie de pass beheerst, bepaalt het tempo en de kwaliteit van het spel. Door aandacht te besteden aan houding, verplaatsing, anticipatie en mentale voorbereiding leg je de basis voor succes. Combineer technische training met wedstrijdgerichte oefeningen en structurele feedbackmomenten, en je zult merken dat het niveau van jouw team snel stijgt.

Wil je meer inspiratie voor oefenvormen of trainingsschema’s gericht op de servicepass? VolleybalXL helpt je graag en ontdek oefeningen die direct inzetbaar zijn in jouw trainingen.